Bij COPD neemt de longcapaciteit af, het vermogen van de longen om de zuurstof door te geven aan het bloed vermindert. Tevens ontstaat er meer kans op het krijgen van ontstekingen in de longen. Het praktische gevolg van COPD is benauwdheid en daardoor de kans op inactiviteit, dat weer zorgt voor een slechtere conditie en verminderde spierkracht. Zo bestaat de kans voor een persoon met COPD om in een vicieuze cirkel te geraken.

Bij COPD is het belangrijk de omstandigheden zo optimaal mogelijk te maken. De fysiotherapeut kan helpen bij het instrueren van een goede ademhalingstechniek, het aanleren van een goede hoesttechniek, het geven van ontspanningsoefeningen (indien nodig), het verbeteren van de conditie én het wijzen op en het aanleren van een actieve leefstijl.

Wat is Ademspiertraining en hoe werkt het?

Ademspiertraining is een korte, dagelijkse krachttraining van het middenrif en tussenribspieren, de spieren waarmee ingeademd wordt. Het versterken van die spieren maakt ademhalen makkelijker en helpt kortademigheid te verminderen.

Ademspiertraining geeft meer lucht

Lichamelijke inspanning vraagt om een aanzienlijke arbeid van de ademspieren. Bij ouder worden, ziekte of verminderde activiteit neemt de kracht van de ademspieren langzaam af. Met zwakke spieren is het moeilijker om de gevraagde arbeid te leveren en daarom kan training helpen. Door de ademspieren te trainen worden ze sterker en gaat het ademhalen makkelijker en dieper. Met meer lucht kan het lichaam inspanningen beter aan.

Met instructies en een trainingschema van de fysiotherapeut kunt u de training snel onder de knie krijgen en vervolgens dagelijks zelfstandig aan de slag met een eigen trainingsapparaat.

Monddrukmeting

Een monddrukmeting geeft snel en accuraat inzicht in de actuele kracht van de ademspieren. Met dit eenvoudige onderzoek krijgt u uitsluitsel of er sprake is van respiratoire spierzwakte en weet u of krachttraining van de ademspieren gewenst is. Monddrukmetingen kunnen in het ziekenhuis gedaan worden.

Heeft u een longaandoening en last van kortademigheid?

Door tien minuten per dag uw ademspieren op kracht te trainen zult u merken dat ademhalen makkelijker gaat en u bij inspanning meer lucht kunt krijgen. Het versterken van de ademspieren is erg eenvoudig en wetenschappelijk onderzoek laat zien dat het effectief is in het verminderen van kortademigheid. Bij ademspiertraining traint u heel gericht alleen de spieren waarmee u ademhaalt. Omdat het per dag maar 10 minuten kost en de rest van het lichaam niet belast, kunt u het zonder probleem toevoegen aan uw dagelijkse routine.

Ademspiertraining wordt aangeraden bij:

● COPD, astma en inspanningsastma ● Vocal Cord Disorders ● Chronisch Hartfalen ● Mucoviscidose
● Dwarslaesie ● Pre- en postoperatief ter vermindering van risico op longcomplicaties. De training kan zelfstandig opgestart en uitgevoerd worden maar instructie en begeleiding door een fysiotherapeut wordt aangeraden.

Klinische gevolgen van zwakke ademspieren

De klinische consequenties van zwakke ademspieren worden steeds meer onderkend: naast kortademigheid, een verminderd inspanningsvermogen en risico op postoperatieve longcomplicaties, draagt ademspierzwakte ook bij aan ineffectieve hoest en een bemoeilijkte ontwenning van beademde patiënten. Dit geldt niet alleen bij patiënten met respiratoire aandoeningen, zoals COPD en Mucoviscidose, maar ook bij patiënten met hartfalen, neuromusculaire aandoeningen, chirurgische patiënten en patiënten op de intensive care.

Ademspiertraining vermindert het risico op longcomplicaties

Bij operaties die zwaar belastend zijn voor de ademspieren en waarbij patiënten beademd gaan worden, neemt de kans op longcomplicaties toe naarmate de beademing langer duurt. Voorafgaand aan open hart operaties krijgen risico patiënten daarom fysiotherapie oefeningen en ademspiertraining. De training helpt om extra kracht in de ademspieren op te bouwen zodat na de operatie sneller weer zelfstandig geademd kan worden. Onderzoek heeft aangetoond dat hierdoor het aantal longcomplicaties na de operatie vermindert. Pre-operatieve ademspiertraining is onderdeel van het fysiotherapie project Better In, Better Out.

Ademspiertraining vermindert kortademigheid bij COPD

Obstructie van de luchtwegen bij COPD en astma zorgt niet alleen voor problemen bij het uitademen, ook inademen kost meer kracht. Omdat zwakke ademspieren kortademigheid erger maken wordt training van de ademspieren aanbevolen door specialisten. Training versterkt het middenrif en de tussenribspieren zodat er bij inspanning en hyperinflatie extra kracht is om kortademigheid te bestrijden. In de COPD richtlijnen van de Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT) en het Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF) is ademspiertraining opgenomen. Afhankelijk van diagnose en patiënt kan ademspiertraining als alleenstaande interventie worden toegepast of opgenomen worden in een (long)revalidatie programma.

De manueel therapeut gebruikt een aantal specifieke technieken om de gewrichten beter te kunnen laten bewegen. De effecten zijn meestal direct merkbaar: de patiënt voelt een verbetering van zijn bewegingsvrijheid en afname van pijn.

Het behandelprogramma van de manueel therapeut bestaat verder uit het geven van goede instructies, adviezen, begeleiding en inzicht in gezond bewegen.

• Hoofdpijnklachten
• Nekklachten
• Rugklachten
• Bekkenklachten
• Schouderklachten
• Elleboogklachten
• Polsklachten
• Handklachten
• Heupklachten
• Knieklachten
• Enkelklachten
• Voetklachten

Andere voordelen van bewegen zijn:

• Soepelere spieren en bloedvaten.
• Fitter, meer energie en een beter uithoudingsvermogen.
• Verminderen van dagelijkse stress en spanning.
• Beter humeur en minder kans op depressies.
• Voorkomen of verminderen van overgewicht.
• Gunstig effect op uw nierfunctie.
• Gunstig effect op uw vetpercentage, botdichtheid en bloeddruk.
• Stimulering van de bloedsomloop.
• Verlaging van bloedglucose.
• Verbeterde cholesterolspiegels van het bloed.
• Betere opname van koolhydraten, door verbetering van insulinegevoeligheid.

(Bron: www.dvn.nl, Diabetesvereniging Nederland)

Klachten kunnen in de volgende regio’s voorkomen:

• Hoofd en nekregio
• Rug en bekkenregio
• Schouder, elleboog, pols en handregio
• Heup en bovenbeenregio
• Knie, onderbeen en voetregio

Maar ook klachten chronische aandoeningen worden door de fysiotherapeut behandeld. Bijvoorbeeld:

• Chronische pijnklachten
• COPD
• Diabetes